کلیات بافت شناسی و فیزیولوژی موها

در این مقاله قصد داریم به بررسی بافت شناسی و فیزیولوژی مو بپردازیم، موهای ما جزئی از ساختمان پوست هستند که تراکمی حدود 500 عدد تار مو در هر سانتیمتر مربع در سر، تا 20 عدد در سانتیمتر مربع در پیشانی داشته و فقط کف دست و پای ما فاقد مو هستند.

در طبیعت پستانداران دارای مو بر روی سطح پوستشان بوده ولی ما انسانها در طی دوره تکاملی خود حدودا سه میلیون سال پیش موهای خود را از دست دادیم.

تعداد موهای انسان چقدر است؟

تعداد کل موهای روی بدنمان به حدود 5 ملیون عدد میرسد. بیشترین تراکم موهای ما روی سر بوده و  کف دست و پا فاقد مو میباشد، روی سر هر انسان بین 100 تا 120 هزار تار مو وجود دارد.

بیشترین تعداد مو در افراد  با رنگ موی بلوند دیده میشود و سپس افراد با موی قهوه ای و کمترین تراکم موها مربوط به موهای مشکی است

مو در پستانداران وظیفه گرم کردن ، زیبایی، جلوگیری از تابش آفتاب به پوست و جلوگیری از ضربه مستقیم به پوست را بر عهده داشته ولی به نظر نمیرسد در ما انسانها به جز مقوله زیبایی و تا حدی جلوگیری از ضربه درموهای سر وظیفه ای داشته باشد.

فیزیولوژی مو
فیزیولوژی و بافت شناسی مو

رویش و ریزش مو در حیوانات فصلی است و اکثر پستانداران در فصول سرد افزایش ضخامت و طول موهایشان باعث کمک به جلوگیری از سرما را داشته و در فصل گرم این موها دچار ریزش میشوند.

در انسانها این رویش و ریزش مو تابع فصل خاصی نیست و بصورت مداوم چرخه رشد و ریزش مو در حال انجام بوده و ظاهر ما را حفظ میکند.

بافت شناسی مو : ترکیبات شیمیایی مو چیست؟

در بافت شناسی مو ترکیب اصلی مو از پروتئینی به نام کراتین تشکیل شده که در سطح ناخن و لایه بیرونی پوست هم جزو مواد تشکیل دهنده اصلی است.

این پروتئین  توسط ریشه مو (فولیکول) ساخته و به ساقه مو اضافه میشود .کراتین موجب استحکام موها شده و در بیماریهای سو تغذیه ای؛ موها نازک و ضعیف خواهند شد.

همچنین مواد معدنی و پروتئین های دیگری نیز در ساختمان مو وجود دارند که مقدار آنها در حد بسیار کمی است.

فیزیولوژی مو : قطر طبیعی مو چقدراست؟

ضخامت موهای اصلی بین 5دهم تا هشت دهم میلیمتر است البته موهای کرکی ضخامت بسیار کمتری از موهای نهایی (ترمینال) دارند. ضخیمترین موها در ناحیه تناسلی و نازکترینان در ناحیه پیشانی دیده میشوند.

توضیح: موها در دوران جنینی کرکی بوده به نام موهای ویلوس با لانگو نامیده میشوند اما بعد از تولد تعداد زیادی از این موهای کرکی دچار ریزش شده ولی این ریزش مو محدود و غیر مرضی محسوب میگردد . به تدریج موها از حالت کرکی به صورت موهای (بالغ) نهایی یا ترمینال در می آیند.

مو چگونه تغذیه میکند؟

تغذیه موها توسط عروق پوست میانی انجام میشود البته ذکر این نکته حایز اهمیت است که مویی که خارج از پوست قرار گرفته فاقد سلول و بافت زنده بوده و نیازی به تغذیه ندارد.

مواد مورد نیاز برای تغدیه موها چیست؟

موادی که موجب رشد و نمو موها مشود شامل اسیدهای آمینه، پروتئین  ها، ویتامینهای گروه B بخصوص بیوتین ، ویتامین C  و ویتامینهای D  وA هستند همچنین مواد معدنی مانند مس ، روی، آهن و کلسیم نیز در تولید و رشد موها تاثیر زیادی دارند که این مواد را ریشه مو از طریق جریان خون بدست می آورد.

فیزیولوژی مو : رنگدانه یا ملانین چیست؟

ماده ای که به موهای ما رنگ داده و ترکیبی است پروتئینی که از سلولهای رنگدانه ساز در فولیکول (ریشه مو) ساخته شده و به موهای ما اضافه میشود.بر حسب غلظت ملانین موها به رنگهای سفید، بلوند، قهوه ای، سیاه دیده میشوند. تنوع رنگی مو بر اساس نوع پخش بودن ملانین بین ساختار مو و یا تجمع آن در مناطق خاصی از مو بوده که حاصل آن بوجود آمدن تعداد بسیار زیادی رنگ موی طبیعی است.

رنگدانه یا ملانین مو چیست؟
رنگدانه یا ملانین مو چیست؟

نکته جالب اینکه رنگدانه ملانین حتی در موی افراد سالخورده که سفید شده است هم به مقدار اندکی وجود دارد و فقط در کسانی که از بدو تولد زال (آلبینیسم) به دنیا می آیند وجود ندارد و به همین علت هم حتی رنگ چشم این افراد بعلت نداشتن رنگدانه به رنگ قرمز ته چشمشان است.

علت فر بودن یا صاف بودن موها چیست؟

در بافت شناسی مو وجود لایه کراتینی و شاخی شکل موها و میزان این شاخی بودن تا حدی باعث ایجاد موی فر یا صاف میشود اما نکته اصلی در فر بودن یا صاف بودن موها به عوامل دیگری مثل سطح مقطع و زاویه رشد موها ارتباط دارد.

فیزیولوژی مو - سطح مقطع تارهای مو
فیزیولوژی مو – سطح مقطع تارهای مو

موهای فر سطح مقطع بیضی و موهای صاف سطح گرد و دایره ای دارند.

همچنین موهای لخت و صاف زاویه خروج از پوستشان کاملا قایمه است اما موهای فر و مجعد زاویه خروج کمتر از قایمه دارند.

زاویه خروج از پوست سر
زاویه خروج از پوست سر

نکته مهم این است که همه این مشخصات را ژنهای ما ایجاد میکنند و این خصوصیت به ما به ارث میرسد.

انواع موهای فر
انواع موهای فر

سایر مطالب مرتبط

نوشته های مرتبط
یک پاسخ بنویسید